16 maja br. Komisja wszczęła formalne postępowanie w celu oceny, czy Meta, dostawca Facebooka i aplikacji Instagram, mógł naruszyć akt o usługach cyfrowych w obszarach związanych z ochroną małoletnich.
Niepokojący dla Komisji jest fakt, że zarówno systemy Facebooka, jak i Instagrama, w tym ich algorytmy, mogą stymulować uzależnienia behawioralne, a także tworzyć tzw. „rabbit-hole effects” (efekt króliczej nory). Polega on na konsumpcji i wybieraniu wyłącznie podobnych mediów, zamiast zróżnicowanych oraz trudnościami z oderwaniem się od ciągłego z nich korzystania. Komisja jest również zaniepokojona metodami potwierdzania wieku i weryfikacji wprowadzonymi przez Meta.
Wszczęcie postępowania opiera się na wstępnej analizie sprawozdania z oceny ryzyka przesłanego przez Meta we wrześniu 2023 r., na odpowiedzi Meta na formalne wnioski Komisji o udzielenie informacji (na temat ochrony małoletnich i metodyki oceny ryzyka), publicznie dostępnych sprawozdaniach, a także na własnej analizie Komisji.
Niniejsze postępowanie dotyczy następujących kwestii:
- Przestrzegania przez Meta obowiązków aktu o usługach cyfrowych w zakresie oceny i ograniczania ryzyka związanego z projektowaniem interfejsów internetowych Facebooka i Instagrama, które mogą wykorzystywać słabości i brak doświadczenia małoletnich oraz powodować uzależniające zachowania lub wzmocnić tzw. efekt “króliczej nory”. Taka ocena jest konieczna w celu przeciwdziałania potencjalnym zagrożeniom dla korzystania z podstawowego prawa do dobrostanu fizycznego i psychicznego dzieci, a także dla poszanowania ich praw.
- Zgodności Meta z wymogami aktu o usługach cyfrowych w odniesieniu do środków łagodzących mających na celu zapobieganie dostępowi małoletnich do nieodpowiednich treści, w szczególności narzędzi weryfikacji wieku stosowanych przez Meta, które mogą nie być rozsądne, proporcjonalne i skuteczne.
- Przestrzeganie przez Meta obowiązków wynikających z aktu o usługach cyfrowych w zakresie wprowadzenia odpowiednich i proporcjonalnych środków w celu zapewnienia wysokiego poziomu prywatności, bezpieczeństwa i ochrony małoletnich, w szczególności w odniesieniu do domyślnych ustawień prywatności dla małoletnich w ramach projektowania i funkcjonowania ich systemów rekomendacji.
Jeżeli uchybienia te zostaną udowodnione, stanowić będą naruszenie art. 28, 34 i 35 aktu o usługach cyfrowych. Wszczęcie formalnego postępowania nie przesądza o jego wyniku i pozostaje bez uszczerbku dla jakiegokolwiek innego postępowania, które Komisja może zdecydować się wszcząć w sprawie jakiegokolwiek innego zachowania, mogącego stanowić naruszenie na mocy aktu o usługach cyfrowych
Kolejne kroki
Komisja przeprowadzi szczegółowe dochodzenie w trybie priorytetowym i będzie nadal gromadzić dowody, na przykład wysyłając dodatkowe wnioski o udzielenie informacji, przeprowadzając wywiady lub inspekcje.
Wszczęcie formalnego postępowania upoważnia Komisję do podejmowania dalszych kroków w zakresie egzekwowania przepisów, takich jak przyjmowanie środków tymczasowych i decyzji w sprawie nieprzestrzegania przepisów. Komisja jest również uprawniona do przyjęcia zobowiązań podjętych przez Meta w celu zaradzenia problemom poruszonym w postępowaniu.
Wszczęcie tego formalnego postępowania zwalnia koordynatorów ds. usług cyfrowych lub jakikolwiek inny właściwy organ państw członkowskich UE z ich uprawnień do nadzorowania i egzekwowania aktu o usługach cyfrowych w związku z podejrzeniem naruszenia art. 28 ust. 1.
Kontekst
25 kwietnia 2023 r. na mocy unijnego aktu prawnego o usługach cyfrowych Facebook i Instagram zostały uznane za bardzo duże platformy internetowe (obie platformy miesięcznie w UE posiadają ponad 45 mln aktywnych użytkowników). Jako bardzo duże platformy internetowe cztery miesiące od ich wyznaczenia, tj. pod koniec sierpnia 2023 r., Facebook i Instagram musiały zacząć wypełniać szereg obowiązków określonych w akcie o usługach cyfrowych. Od 17 lutego akt o usługach cyfrowych ma zastosowanie do wszystkich pośredników internetowych w UE.
30 kwietnia 2024 r. Komisja wszczęła już formalne postępowanie przeciwko Meta, zarówno w odniesieniu do Facebooka, jak i Instagrama, w sprawie wprowadzającej w błąd reklamy, treści politycznych, mechanizmów zgłaszania i działania, dostępu naukowców do danych, a także w sprawie niedostępności skutecznego dyskursu obywatelskiego osób trzecich w czasie rzeczywistym i narzędzia monitorowania wyborów przed wyborami do Parlamentu Europejskiego.
