Komisja Europejska zaproponowała dziś system zielonych zaświadczeń cyfrowych, który ułatwi bezpieczne przemieszczanie się na terenie UE w czasie pandemii COVID-19. Zielone zaświadczenia cyfrowe będą dowodem na to, że dana osoba została zaszczepiona przeciwko COVID-19, uzyskała ujemny wynik testu lub przeszła tę chorobę. Będą one dostępne nieodpłatnie w wersji cyfrowej lub papierowej. Będą zawierały kod QR gwarantujący bezpieczeństwo i autentyczność zaświadczenia. Komisja stworzy portal, tak aby wszystkie tego rodzaju zaświadczenia można było weryfikować w całej UE, a także wesprze państwa członkowskie w technicznym wdrażaniu systemu zaświadczeń. Decyzja o tym, z których ograniczeń uzasadnionych względami zdrowia publicznego można zwolnić podróżnych, pozostanie w gestii państw członkowskich, jednak zwolnienia te będą musiały być stosowane jednakowo względem wszystkich podróżnych posiadających zielone zaświadczenie cyfrowe.
Wiceprzewodnicząca do spraw wartości i przejrzystości Věra Jourová stwierdziła: Zielone zaświadczenia cyfrowe to ogólnounijne rozwiązanie, które zapewni obywatelom Unii zharmonizowane narzędzie cyfrowe wspierające swobodny przepływ w UE. To dobry sygnał, który pomoże wesprzeć odbudowę. Naszym głównym celem jest zapewnienie łatwego w użyciu, niedyskryminacyjnego i bezpiecznego narzędzia, gwarantującego pełne poszanowanie zasad ochrony danych. Nadal pracujemy też nad wypracowaniem z innymi partnerami spójnego podejścia w skali międzynarodowej.
Didier Reynders, komisarz do spraw wymiaru sprawiedliwości, podkreślił: Zielone zaświadczenie cyfrowe to praktyczny przejaw europejskiego podejścia, które ma zapewnić obywatelom UE i członkom ich rodzin bezpieczne podróże tego lata, przy jak najmniejszych ograniczeniach. Zielone zaświadczenie cyfrowe nie będzie warunkiem swobodnego przemieszczania się i nie będzie prowadzić do żadnej dyskryminacji. Wspólne unijne podejście pomoże nam nie tylko stopniowo przywracać swobodny przepływ w UE i uniknąć fragmentacji. Jest także szansą na uczestniczenie w kształtowaniu światowych standardów i dawanie przykładu w oparciu o nasze europejskie wartości, takie jak ochrona danych.
Główne elementy rozporządzenia zaproponowanego dziś przez Komisję:
- Dostępne i bezpieczne zaświadczenia dla wszystkich obywateli UE:
Zielone zaświadczenie cyfrowe będzie obejmowało trzy rodzaje zaświadczeń: zaświadczenia o odbytym szczepieniu, zaświadczenia o wyniku testu (test NAAT/RT-PCR lub szybki test antygenowy) oraz zaświadczenia dla osób, które wróciły do zdrowia po przebyciu COVID-19.
Zaświadczenia będą wydawane w formie cyfrowej lub papierowej. Obie te formy będą opatrzone kodem QR, który zawiera najważniejsze informacje, a także podpisem cyfrowym potwierdzającym, że zaświadczenie jest autentyczne.
Komisja stworzy portal i wesprze państwa członkowskie w pracach nad stworzeniem oprogramowania, za pomocą którego odpowiednie władze będą mogły weryfikować podpisy na wszystkich zaświadczeniach w całej UE. Żadne dane osobowe umieszczone na zaświadczeniu posiadacza nie opuszczą portalu ani nie będą zatrzymywane przez państwo członkowskie przeprowadzające weryfikację.
Zaświadczenia będą dostępne bezpłatnie. Będą wydawane w języku urzędowym lub językach urzędowych wydającego państwa członkowskiego oraz w języku angielskim.
2. Niedyskryminacja:
Wszystkie osoby – zaszczepione i niezaszczepione – powinny odnieść korzyści z systemu zielonych zaświadczeń cyfrowych podczas podróży po UE. Aby zapobiec dyskryminacji osób, które nie są zaszczepione, Komisja proponuje stworzenie nie tylko interoperacyjnego zaświadczenia o szczepieniu, ale również zaświadczenia o wyniku testu w kierunku zakażenia COVID-19 i zaświadczenia dla osób, które wróciły do zdrowia po przebyciu COVID-19.
Takie samo prawo dla podróżnych posiadających zielone zaświadczenie cyfrowe – jeżeli państwa członkowskie uznają dowód szczepienia jako uzasadnienie odstąpienia od stosowania ograniczeń motywowanych względami zdrowia publicznego, takich jak poddanie się testowi lub odbycie kwarantanny, będą one zobowiązane do uznawania, na tych samych warunkach, zaświadczeń o szczepieniu wydawanych w ramach systemu zielonych zaświadczeń cyfrowych. Obowiązek ten ograniczałby się do szczepionek, które uzyskały pozwolenie na dopuszczenie do obrotu w całej UE, ale państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o dodatkowym dopuszczeniu innych szczepionek.
Powiadomienie o innych środkach – jeżeli państwo członkowskie nadal wymaga od posiadaczy zielonego zaświadczenia cyfrowego poddania się kwarantannie lub testowi, musi powiadomić o tym Komisję i wszystkie pozostałe państwa członkowskie oraz uzasadnić stosowanie takiego środka.
3. Wyłącznie istotne informacje i bezpieczne dane osobowe:
Zaświadczenia będą zawierały ograniczony zestaw informacji, takich jak imię i nazwisko, data urodzenia, data wydania, istotne informacje na temat szczepionki/wyniku testu/powrotu do zdrowia oraz niepowtarzalny identyfikator zaświadczenia. Dane te można sprawdzić jedynie w celu potwierdzenia i zweryfikowania autentyczności i ważności zaświadczeń.
Zielone zaświadczenia cyfrowe będą ważne we wszystkich państwach członkowskich UE, a Islandia, Liechtenstein, Norwegia i Szwajcaria będą miały możliwość ich wprowadzenia. Zielone zaświadczenie cyfrowe powinno być wydawane obywatelom UE i członkom ich rodzin, niezależnie od ich obywatelstwa. Powinno ono być również wydawane obywatelom państw trzecich, którzy mieszkają w UE, oraz odwiedzającym, którzy mają prawo podróżować do innych państw członkowskich.
System zielonych zaświadczeń cyfrowych jest środkiem tymczasowym. Zostanie on zawieszony, kiedy Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ogłosi koniec międzynarodowego stanu zagrożenia zdrowia w związku z COVID-19.
Dalsze działania
Aby proponowane przepisy mogły wejść w życie przed nadejściem lata, muszą zostać szybko przyjęte przez Parlament Europejski i Radę.
Jednocześnie państwa członkowskie muszą wdrożyć ramy zaufania oraz normy techniczne, uzgodnione w ramach sieci e-zdrowie, aby zapewnić terminowe wdrożenie zielonych zaświadczeń cyfrowych, ich interoperacyjność i pełną zgodność z przepisami o ochronie danych osobowych. Celem jest ukończenie prac technicznych oraz prac legislacyjnych nad wnioskiem w najbliższych miesiącach.
Kontekst
Aby zapewnić przestrzeganie środków wprowadzonych w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się koronawirusa, podróżni w UE proszeni są o przedstawienie różnych dokumentów, takich jak zaświadczenia lekarskie, wyniki testu lub oświadczenia. Z uwagi na brak standaryzacji formatów podróżni napotykają problemy podczas podróży po UE. Odnotowano również przypadki przedstawiania podrobionych lub przerobionych dokumentów.
W oświadczeniu przyjętym po przeprowadzeniu nieformalnych wideokonferencji w dniach 25 i 26 lutego 2021 r. członkowie Rady Europejskiej wezwali do kontynuowania prac nad wspólnym podejściem do zaświadczeń o szczepieniu. W ramach dobrowolnej sieci e-zdrowie, która skupia wyznaczone przez państwa członkowskie organy krajowe odpowiedzialne za e-zdrowie, Komisja wspólnie z państwami członkowskimi pracuje nad zapewnieniem interoperacyjności zaświadczeń o szczepieniu. Wytyczne zostały przyjęte 27 stycznia i zaktualizowane 12 marca, a zarys ram zaufania przyjęto w 12 marca 2021 r.
Komisja przyjęła dziś wniosek ustawodawczy ustanawiający wspólne ramy zielonych zaświadczeń cyfrowych. Komisja przyjęła także uzupełniający wniosek, aby zapewnić wydawanie zielonych zaświadczeń cyfrowych także obywatelom państw trzecich, którzy mieszkają w państwach członkowskich lub w państwach stowarzyszonych w ramach Schengen, oraz odwiedzającym, którzy mają prawo podróżować do innych państw członkowskich. Ze względów prawnych konieczne jest przedstawienie odrębnych wniosków w odniesieniu do obywateli Unii i osób niebędących jej obywatelami. Na użytek systemu zaświadczeń obywatele Unii i osoby niebędące jej obywatelami są traktowane jednakowo.
Najnowsze informacje na temat środków związanych z koronawirusem oraz ograniczeń podróży, przekazywane przez państwa członkowskie, są dostępne na platformie internetowej „Re-open EU”.
