Zmiana klimatu stanowi egzystencjalne zagrożenie dla ludzkości, ekosystemów i różnorodności biologicznej, a także dla pokoju i bezpieczeństwa. Na 29. konferencji ONZ w sprawie zmiany klimatu (COP 29) Rada zamierza poprzeć skuteczny, osiągalny i ambitny cel w zakresie finansowania działań klimatycznych i zaapeluje o ambitne plany w zakresie klimatu, aby utrzymać możliwość realizacji celu, jakim jest ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5°C.
14 października br. Rada zatwierdziła konkluzje, w których określone jest ogólne stanowisko negocjacyjne UE na COP 29 – konferencję, która odbędzie się w Baku (Azerbejdżan) i będzie trwała od 11 do 22 listopada 2024 r.
Zapewnienie rezultatów
Rada wzywa do wypracowania na COP 29 ambitnego i wyważonego rezultatu, który:
- utrzyma wzrost temperatury poniżej 1,5°C zgodnie z najlepszymi dostępnymi danymi naukowymi;
- przybliży nas wszystkich do odporności w perspektywie długoterminowej,
- obejmie uzgodnienie skutecznego, osiągalnego i ambitnego nowego zbiorowego celu ilościowego.
Finansowanie działań klimatycznych i nowy globalny cel
Rada podkreśla, że należy uzgodnić nowy zbiorowy cel ilościowy w zakresie działań klimatycznych. Ma on być osiągalny i odpowiedni do założeń. Należy określić go na podstawie szerokiego, transformacyjnego i wielowarstwowego podejścia obejmującego różne przepływy finansowe i szerszą grupę podmiotów wnoszących wkład. Odzwierciedlałoby to ewolucję odnośnych zdolności ekonomicznych i rosnących udziałów w globalnych emisjach gazów cieplarnianych od początku lat 90. XX w.
W tym kontekście Rada przypomina, że nie da się zapewnić poziomów finansowania niezbędnych do osiągnięcia neutralnej dla klimatu i odpornej gospodarki światowej wyłącznie z finansowania publicznego; największa część wymaganych inwestycji w transformację ekologiczną będzie musiała zostać sfinansowana z inwestycji prywatnych.
Ambitniejsze wkłady ustalone na poziomie krajowym
Ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5ºC wymaga zbiorowego wysiłku i dalszych działań ze strony wszystkich krajów, zwłaszcza największych gospodarek. Rada podkreśla więc, że kolejna runda przedstawiania ustalonych na poziomie krajowym wkładów – czyli planów klimatycznych, które mają zostać przedłożone w 2025 r. – musi odzwierciedlić postęp i jak najwyższy poziom ambicji, zgodnie z wynikiem globalnego przeglądu z zeszłorocznej konferencji stron.
We wkładach należy uwzględnić ogólnogospodarcze cele polegające na redukcji bezwzględnych wielkości emisji, obejmujące wszystkie gazy cieplarniane.
Łagodzenie skutków zmiany klimatu i adaptacja
W konkluzjach Rada zaznacza, że pilnie należy zwiększyć ambicję działań w zakresie łagodzenia skutków zmiany klimatu i zrealizować te działania w tej krytycznej dekadzie. Wzywa też wszystkie strony, by jeszcze bardziej starały się integrować przystosowanie się do zmiany klimatu i odporność w odpowiednich istniejących politykach oraz włączać to zagadnienie do głównego nurtu tych polityk.
Przypominając o globalnym przeglądzie z zeszłorocznej konferencji COP 28, Rada podkreśla potrzebę wspólnego stosowania decyzji będącej wynikiem tego przeglądu i wdrożenia wszystkich jej aspektów. W konkluzjach podkreślono szczególne znaczenie dialogu prowadzonego przez Zjednoczone Emiraty Arabskie dla monitorowania zbiorowych postępów, programu prac w zakresie łagodzenia zmiany klimatu – dla zwiększenia ambicji działań w tym zakresie oraz programu prac na rzecz sprawiedliwej transformacji – dla osiągnięcia celów porozumienia paryskiego w sposób sprawiedliwy i uczciwy dla wszystkich.
Ponadto Rada ponawia apel o odejście od paliw kopalnych w systemach energetycznych w sposób sprawiedliwy, uporządkowany i uczciwy oraz o przyspieszenie działań w tej krytycznej dekadzie, tak aby osiągnąć neutralność emisyjną do 2050 r. zgodnie z danymi naukowymi.
Kontekst
Konferencja stron (COP) Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) ma miejsce co roku, aby wyznaczyć ambicje i obowiązki klimatyczne oraz określić i ocenić działania na rzecz klimatu. UE i jej państwa członkowskie są stronami konwencji, których łącznie jest 198 (197 państw i Unia Europejska). Na tych międzynarodowych szczytach klimatycznych Unię reprezentuje rotacyjna prezydencja Rady razem z Komisją Europejską.
Na zeszłorocznej konferencji COP 28 zakończył się pierwszy globalny przegląd światowych wysiłków na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu zgodnie z porozumieniem paryskim i na rzecz utrzymania wzrostu globalnej temperatury poniżej 1,5°C.
COP 29 będzie miała dwa filary:
- zwiększanie ambicji – zapewnienie, aby wszystkie strony zobowiązały się do realizacji ambitnych planów krajowych oraz do przejrzystości, w tym sfinalizowanie pierwszych wzmocnionych ram przejrzystości
- umożliwienie podjęcia działań – zwrócenie uwagi na kluczową rolę finansowania w przekładaniu ambicji na działania, w tym ustanowienie nowego globalnego celu w zakresie działań klimatycznych.
8 października 2024 r. Rada zatwierdziła konkluzje w sprawie finansowania działań w związku ze zmianą klimatu. Konkluzje uzupełniają ogólne stanowisko UE na COP 29, o którym mowa w niniejszym artykule.
Źródło: Rada Unii Europejskiej
