16 listopada br. Komisja Europejska zdecydowała o skierowaniu sprawy przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Chodzi o niedopełnienie obowiązku polegającego na zgłoszeniu środków transponujących do prawa krajowego dyrektywę o dostępie do adwokata i prawie do porozumiewania się po aresztowaniu (dyrektywa 2013/48/UE). Termin transpozycji tej dyrektywy przez państwa członkowskie minął 27 listopada 2016 r.
15 lipca 2021 r. Komisja wezwała Polskę do usunięcia uchybienia, apelując o dokonanie pełnej transpozycji dyrektywy. Zdaniem Komisji Polska nie przyjęła szczególnych środków dotyczących nieletnich. Środki te mają zapewnić, by w przypadku pozbawienia wolności dziecka w postępowaniu karnym powiadomiono odpowiednią osobę dorosłą o zastosowaniu tego środka i jego powodach. Po przeanalizowaniu odpowiedzi Polski na wezwanie Komisja stwierdziła, że transpozycja nadal nie jest zadowalająca.
W lutym 2023 r. Komisja podjęła decyzję o skierowaniu do Polski uzasadnionej opinii. Komisja nie zgodziła się zwłaszcza z oceną Polski, że niektóre przepisy w sprawie nieletnich poniżej 17. roku życia (ustawa z dnia 9 czerwca 2022 r. o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich) nie dotyczą postępowania karnego. Odpowiedź Polski na opinię nie zawierała dowodu na pełną transpozycję dyrektywy, dlatego Komisja podjęła decyzję o skierowaniu sprawy do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Ponieważ chodzi o niedopełnienie obowiązku zgłoszenia środków transponujących do prawa krajowego dyrektywę przyjętą zgodnie z procedurą ustawodawczą, Komisja zwróciła się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej o nałożenie sankcji finansowych na Polskę.
Kontekst
Przepisy UE zapewniają osobom podejrzanym i oskarżonym ochronę ich podstawowych praw. Wspólne minimalne standardy są konieczne, by orzeczenia sądowe wydawane w jednym państwie członkowskim były uznawane w pozostałych. UE przyjęła sześć dyrektyw dotyczących praw procesowych osób podejrzanych i oskarżonych. Są to dyrektywy w sprawie: prawa do tłumaczenia ustnego i tłumaczenia pisemnego (dyrektywa 2010/64/UE), prawa do informacji (dyrektywa 2012/13/UE), prawa dostępu do adwokata (dyrektywa 2013/48/UE), domniemania niewinności i prawa do obecności na rozprawie (dyrektywa (UE) 2016/343), specjalnych gwarancji dla dzieci będących podejrzanymi lub oskarżonymi w postępowaniu karnym (dyrektywa (UE) 2016/800) oraz pomocy prawnej z urzędu (dyrektywa (UE) 2016/1919).
Źródło: Komisja Europejska
