13 lipca br. Europejski Urząd Nadzoru Bankowego (EBA) opublikował swoją czwartą dwuletnią opinię w sprawie zagrożeń związanych z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu (ML/TF), mających wpływ na sektor finansowy Unii Europejskiej. Określił również, jakie działania podejmować mogą właściwe organy i legislatorzy unijni, aby ryzyko to ograniczyć.
EBA wydała niniejszą opinię w kontekście zmienionego krajobrazu ryzyka, który ma wpływ na zgodność instytucji w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu (AML/CFT) oraz podejście właściwych organów do nadzoru. Przykłady obejmują wydarzenia geopolityczne, takie jak rosyjska inwazja na Ukrainę, oraz zmiany legislacyjne, jak publikacja kompleksowego „pakietu przeciwdziałania praniu pieniędzy” oraz rozporządzenie w sprawie rynków aktywów kryptograficznych (MiCAR). Obejmują one również pojawiające się zagrożenia związane z korupcją i praniem dochodów pochodzących zarówno z przestępstw przeciwko środowisku, jak i z cyberprzestępczości.
Niektóre rodzaje ryzyka związanego z ML/TF zidentyfikowane w niniejszej opinii – związane z aktywami kryptograficznymi, innowacyjnymi usługami finansowymi, identyfikacją beneficjentów rzeczywistych i finansowaniem terroryzmu, zostały określone już we wcześniejszych opiniach i nadal pozostają istotne. Natomiast inne zagrożenia, na które zwrócono uwagę w 2021 r., w tym związane z Covid-19 i ograniczaniem ryzyka, zaczynają się zmniejszać.
Świadomość ryzyka związanego z ML/TF rośnie we wszystkich sektorach objętych zakresem kompetencji EBA w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu wraz z niewielką, lecz wymierną poprawą w instytucjach kredytowych i firmach inwestycyjnych. Jednocześnie wdrożone przez instytucje systemy przeciwdziałania ML/TF oraz mechanizmy kontroli nie zawsze są skuteczne, co wiąże się ze sporymi wyzwaniami w podejściu instytucji do monitorowania transakcji oraz ich raportowania, a w szczególności zgłaszania podejrzanych transakcji.
Urząd stwierdził, że nadzór AML/CFT poprawia się, a coraz więcej organów nadzoru AML/CFT przeprowadza formalne oceny ryzyka związanego z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu zgodnie z wytycznymi EBA. Wzrasta również częstotliwość i intensywność zaangażowania nadzorczego, co ma niewielki, ale namacalny wpływ na poziomy nieodłącznego i rezydualnego ryzyka. Niemniej jednak, jak podkreślono w sprawozdaniach EBA na temat ryzyka ML/TF w instytucjach płatniczych oraz podejścia właściwych organów do nadzoru nad bankami w zakresie AML/CFT, nadzór nad przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu nie zawsze jest współmierny do postrzeganych poziomów tego ryzyka lub ogólnie skuteczny.
Współpraca organów nadzorujących AML/CFT z innymi organami poprawiła się dzięki inicjatywom EBA, takim jak kolegia AML/CFT, kolegia nadzorcze, wytyczne EBA dotyczące współpracy i wymiany informacji oraz odpowiednie wytyczne ostrożnościowe (np. SREP). Współpraca ta może ulec dalszej poprawie z organami podatkowymi w przypadku przestępstw podatkowych.
Podstawa prawna
Opinia została wydana zgodnie z art. 6 ust. 5 Rozporządzenia (UE) 2015/849 (Czwarta Dyrektywa UE w sprawie przeciwdziałania praniu pieniędzy), który nakłada na EBA obowiązek wydania Opinii w sprawie ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu wpływającego na sytuację sektora finansowego UE co dwa lata. Opinia i związany z nią raport stanowią podstawę ponadnarodowej oceny ryzyka Komisji Europejskiej (SNRA), ocen ryzyka przeprowadzanych przez właściwe organy oraz polityk i priorytetów EBA.
Przydatne linki:
- Opinia z 13 lipca 2023r. – Opinion of the European Banking Authority on money laundering and terrorist financing risks affecting the EU’s financial sector
- Opinia z 3 marca 2021r. – Opinion of the European Banking Authority on the risks of money laundering and terrorist financing affecting the European Union’s financial sector
- Raport EBA dot. ryzyka ML/TF związanego z instytucjami płatniczymi z 16 czerwca 2023r. – EBA REPORT ON ML/TF RISKS ASSOCIATED WITH PAYMENT INSTITUTIONS
- Raport – Guidelines on common procedures and methodologies for the supervisory review and evaluation process (SREP) and supervisory stress testing under Directive 2013/36/EU
Źródło: EBA
