26 marca br. Rada formalnie przyjęła dyrektywę o ochronie środowiska poprzez prawo karne. Akt ma poprawić wykrywanie i ściganie przestępstw przeciwko środowisku. Dyrektywa ustanawia ogólnounijne normy minimalne dotyczące definicji przestępstw i sankcji. Zastępuje poprzedni akt z 2008 r. Będzie miała zastosowanie wyłącznie do przestępstw popełnionych w UE. Państwa członkowskie mogą jednak zdecydować się na rozszerzenie zakresu swojej jurysdykcji na przestępstwa popełnione poza ich terytorium.
Przestępstwa przeciwko środowisku to jedna z najzyskowniejszych zorganizowanych działalności przestępczych na świecie. Ma ona duży wpływ nie tylko na środowisko, lecz także na zdrowie ludzi. Działalność ta jest wysoce lukratywna, ale trudna do wykrycia, ścigania i karania. Przez to jest bardzo atrakcyjna dla zorganizowanych grup przestępczych.
W celu zwalczania siatek przestępczych zaangażowanych we wszystkie formy przestępstw przeciwko środowisku Unia wprowadziła m.in. przepisy o gospodarowaniu odpadami oraz handlu dziką fauną i florą i roślinami. Teraz zaostrzyła również obowiązujące przepisy o ochronie środowiska poprzez prawo karne.
Rozszerzony wykaz przestępstw
Liczba czynów, które będą stanowić przestępstwo, wzrośnie z 9 do 20. Nowe przestępstwa obejmują nielegalny handel drewnem, nielegalny recykling zanieczyszczających części statków oraz poważne naruszenia przepisów dotyczących chemikaliów. Nowa dyrektywa wprowadza również klauzulę „przestępstwa kwalifikowanego”, która ma zastosowanie, gdy przestępstwo, o którym mowa w dyrektywie, zostało popełnione umyślnie i powoduje zniszczenie lub nieodwracalną lub długotrwałą szkodę w środowisku.
Sankcje i kary
Przestępstwa umyślne, które powodują śmierć osoby, podlegają karze pozbawienia wolności w maksymalnym wymiarze co najmniej dziesięciu lat (państwa członkowskie mogą podjąć decyzję o wprowadzeniu jeszcze surowszych sankcji w swoim ustawodawstwie krajowym). Inne przestępstwa skutkują pozbawieniem wolności do pięciu lat. Maksymalna kara pozbawienia wolności za przestępstwa kwalifikowane wynosi co najmniej osiem lat.
W przypadku firm grzywny będą wynosić co najmniej 5% całkowitego światowego obrotu w przypadku najpoważniejszych przestępstw lub alternatywnie 40 mln EUR. W przypadku wszystkich pozostałych przestępstw maksymalna grzywna będzie wynosić co najmniej 3% obrotu lub alternatywnie 24 mln EUR.
Państwa członkowskie będą musiały dopilnować, aby osoby fizyczne i firmy mogły zostać ukarane dodatkowymi środkami, takimi jak zobowiązanie sprawcy do przywrócenia środowiska do stanu poprzedniego lub naprawienia szkód, wykluczenie ich z dostępu do finansowania publicznego lub cofnięcie zezwoleń lub upoważnień.
Dalsze kroki
Państwa członkowskie mają dwa lata od wejścia w życie dyrektywy na dostosowanie do niej przepisów krajowych.
Link: Dyrektywa w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne (13 marca 2024)
Źródło: Rada UE
