15 lutego 2023r. Komisja Europejska podjęła decyzję o skierowaniu do Trybunału Sprawiedliwości spraw przeciwko Czechom, Niemcom, Estonii, Hiszpanii, Włochom, Luksemburgowi, Węgrom i Polsce w związku z brakiem transpozycji oraz brakiem zawiadomienia o krajowych środkach transponujących do prawa krajowego dyrektywę w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii (dyrektywa (UE) 2019/1937).
Dyrektywa zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia sygnalistom działającym w sektorze publicznym i prywatnym skutecznych kanałów poufnego zgłaszania naruszeń przepisów UE i utworzenia solidnego systemu ochrony przed działaniami odwetowymi. Ma to zastosowanie zarówno wewnętrzne (w organizacji), jak i zewnętrzne (zgłaszanie właściwemu organowi publicznemu). Państwa członkowskie miały przetransponować środki niezbędne do wykonania dyrektywy do 17 grudnia 2021 r.
Dyrektywa odgrywa kluczową rolę w egzekwowaniu prawa Unii w szeregu ważnych obszarów polityki, w których naruszenia prawa Unii mogą szkodzić interesowi publicznemu – od ochrony środowiska, zamówień publicznych, usług finansowych, bezpieczeństwa jądrowego i bezpieczeństwa produktów po ochronę interesów finansowych Unii.
Kontekst
23 kwietnia 2018 r. Komisja przedstawiła pakiet inicjatyw, w tym wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie ochrony osób zgłaszających naruszenia prawa Unii oraz komunikat, które tworzą kompleksowe ramy prawne chroniące sygnalistów w celu ochrony interesu publicznego na szczeblu europejskim. Dyrektywa została przyjęta 23 października 2019 r. i weszła w życie 16 grudnia 2019 r.
W styczniu 2022 r. Komisja skierowała wezwania do usunięcia uchybienia do 24 państw członkowskich w związku z niepełną transpozycją lub brakiem informacji dla Komisji o środkach transpozycji przed upływem terminu. Następnie Komisja przesłała uzasadnione opinie do 15 państw członkowskich w lipcu 2022 r. oraz do czterech państw członkowskich we wrześniu 2022 r. w związku z niedopełnieniem obowiązku zgłoszenia środków w pełni transponujących dyrektywę.
Odpowiedzi 8 państw członkowskich na uzasadnione opinie Komisji były niezadowalające, w związku z czym Komisja podjęła decyzję o skierowaniu spraw przeciwko tym państwom członkowskim do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
Źródło: Komisja Europejska/ www.ec.europa.eu
