W ciągu ostatnich sześciu lat w Eurojuście zarejestrowano ponad 500 spraw dotyczących korupcji. W porównaniu z 78 przypadkami zarejestrowanymi w Agencji w 2016 r. liczba przypadków w 2021 r. wzrosła do 112, pomimo pandemii COVID-19. Wzrost ten odzwierciedla priorytet UE w zwalczaniu korupcji oraz rosnące znaczenie Eurojustu we wspieraniu państw członkowskich w zwalczaniu tego szczególnego rodzaju transgranicznej przestępczości. Dokument “Eurojust Casework on Corruption: 2016-2021 Insights”, przedstawia kluczowe ustalenia oparte na pracach Agencji oraz oferuje fachowe porady dla praktyków, w celu zapewnienia wsparcia w podobnych sprawach w przyszłości. Raport, opublikowany 5 maja, jest pierwszą dedykowaną publikacją Agencji w tej dziedzinie. Jego celem jest wspieranie organów państwowych zajmujących się transgranicznymi przypadkami korupcji poprzez identyfikowanie możliwych problemów i proponowanie rozwiązań.
Eurojust jest szczególnie przygotowany do radzenia sobie z konkretnymi wyzwaniami, jakimi są przypadki korupcji, dzięki swoim narzędziom współpracy sądowej. Koordynacja za pośrednictwem Eurojustu przyniosła wymierne rezultaty, w tym konfiskaty, aresztowania i wyroki skazujące w złożonych transgranicznych śledztwach oraz postępowaniach dotyczących korupcji na całym świecie.
Pięć państw członkowskich najbardziej zaangażowanych w sprawy dotyczące korupcji zarejestrowane w Eurojuście to Grecja, Niemcy, Rumunia, Włochy i Hiszpania. Kraje trzecie również odgrywają kluczową rolę w prowadzonych przez Eurojust sprawach dotyczących korupcji. W latach 2016–2021 w sprawy korupcyjne zaangażowane były 42 państwa.
Współpraca w Eurojuście z prokuratorami łącznikowymi z państw trzecich okazała się w takich sprawach niezbędna. Za przykład może posłużyć tutaj, między innymi, głośne dochodzenie w sprawie praw medialnych podczas mistrzostw świata w piłce nożnej organizowanych przez FIFA, podczas którego dane i informacje operacyjne mogły być szybko wymieniane.
Jako że korupcja z natury cechuje się dyskrecją, jest ona niezwykle trudna do wykrycia przez władze i odpowiednie organy, nie mówiąc o ściganiu, zwłaszcza gdy sprawy dotyczą urzędników wysokiego szczebla i osób zajmujących eksponowane stanowiska polityczne. Eurojust cechuje bogate doświadczenie w prowadzeniu tak delikatnych spraw.
Różnice w krajowym prawie procesowym, a także w definicjach korupcji również mogą powodować trudności w sprawach transgranicznych. W wielu sprawach dotyczących korupcji, dochodzenia komplikują tajemnice przedsiębiorstwa oraz podejrzani powołujący się na przepisy krajowe w celu ochrony przed samooskarżaniem. W takich przypadkach współpraca jest niezbędna, ponieważ organy mogą udostępniać dowody za pośrednictwem Europejskiego Nakazu Dochodzeniowego, wniosku o pomoc sądową lub spontaniczną wymianę informacji.
Wspieranie organów sądowych państw członkowskich UE w dostępie do informacji bankowych i finansowych oraz ich wymianie jest kluczowym elementem skutecznych dochodzeń korupcyjnych. Szybkość działania ma ogromne znaczenie w podobnych sprawach, w sprawozdaniu podkreślono również kilka przypadków, w których Eurojust zdołał przyspieszyć ich wykonanie.
W raporcie podkreślono też coraz częstsze wykorzystywanie wspólnych zespołów dochodzeniowych w sprawach o korupcję jako skutecznego narzędzia współpracy sądowej. Spotkania koordynacyjne organizowane przez Eurojust są również bardzo cenne w kwestii budowania zaufania, co jest szczególnie istotne w sprawach korupcyjnych ze względu na ich delikatny i poufny charakter.
Eurojust z powodzeniem współpracował z Europejskim Urzędem ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych (OLAF) i Europolem w szeregu spraw dotyczących korupcji przytoczonych w raporcie. Agencja będzie kontynuować współpracę z kluczowymi partnerami w dziedzinie zwalczania i przeciwdziałania korupcji, jak zapowiada – będzie również współpracować z Urzędem Prokuratury Europejskiej (EPPO) w podobnych sprawach w przyszłości.
Raport Eurojust Casework on Corruption: 2016–2021 Insights do pobrania znaleźć można tutaj.
Zródło: Eurojust; Risk & Compliance Platform Europe
