Komisja przedstawia dziś wspólną i skoordynowaną koncepcję działań UE zmierzających do skutecznego sprostania wyzwaniom związanym z jesiennym wzrostem zakażeń wirusem COVID-19 w wielu państwach członkowskich. Szybko rosnąca liczba nowych przypadków i co raz większe obciążenie szpitali wymaga pilnych i zdecydowanych działań. Obawy budzi także nowe potencjalne zagrożenie ze strony wariantu omikron, co jeszcze mocnie podkreśla znaczenie przeciwdziałania pandemii w celu osiągnięcia długofalowego bezpieczeństwa zdrowotnego zarówno w UE, jak i na całym świecie.
Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen powiedziała: W ciągu ostatnich kilku tygodni wielu z nas przekonało się na własne oczy: COVID-19 ponownie zaatakował, zarażając bliskich znajomych, współpracowników, członków rodziny lub najbliższych. Szybko rosnąca liczba przypadków stanowi coraz większe obciążenie dla naszych szpitali i pracowników służby zdrowia. Na domiar złego pojawił się przypuszczalnie bardzo zaraźliwy wariant omikron, który wymaga naszej najwyższej uwagi. Jestem jednak przekonana, że UE zdoła stawić czoła tym wyzwaniom. Przedstawiamy dziś obszerny pakiet działań, począwszy od przyspieszenia akcji szczepień i inwestycji w leczenie po poprawę monitorowania i profilaktyki, a skończywszy na wzmocnieniu naszej globalnej solidarności. Jednocześnie ponawiam swój gorący apel do was wszystkich: Zaszczepcie się, przyjmijcie dawkę przypominającą, i przestrzegajcie zasad ochrony indywidualnej.
Stella Kyriakides, komisarz ds. zdrowia i bezpieczeństwa żywności, dodała: Wysoka zakaźność wariantu Delta, duża luka odpornościowa oraz złagodzenie pozafarmaceutycznych środków ograniczających rozprzestrzenianie wirusa sprawiają, że czeka nas trudna zima. Pojawienie się wariantu omikron jeszcze bardziej podkreśla pilną potrzebę zaszczepienia się i zwiększenia naszej odporności w celu przerwania łańcucha zakażeń. W razie potrzeby należy wprowadzić skuteczne środki w zakresie zdrowia publicznego, w tym dystans społeczny i maseczki. Musimy działać szybko i zdecydowanie, aby ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa i złagodzić jego skutki.
Gwałtowny wzrost liczby ciężkich przypadków choroby, zwłaszcza wśród osób niezaszczepionych, wywołał ogromną presję na szpitale oraz na i tak już bardzo obciążony personel służby zdrowia. Ma to również bezpośredni wpływ na zdrowie pacjentów niedotkniętych wirusem COVID-19, ponieważ konieczność leczenia chorych na COVID-19 ponownie ogranicza dostęp do opieki zdrowotnej w przypadku innych schorzeń.
Skoordynowane działania na rzecz walki z COVID-19
UE i państwa członkowskie muszą wykazać się zdolnością szybkiej reakcji w celu przeciwdziałania rozprzestrzenianiu się wirusa i utrzymania stanowczej i długoterminowej odpowiedzi na to zagrożenie. Wymaga to zdecydowanych i pilnych działań.
- UE i państwa członkowskie powinny nadal realizować wspólną strategię ograniczania możliwości przedostawania się wariantu omikron na teren UE poprzez prowadzenie regularnych, codziennych przeglądów podstawowych ograniczeń podróży. UE i państwa członkowskie powinny być gotowe do wprowadzenia wszelkich niezbędnych mechanizmów kontrolnych;
- państwa członkowskie powinny ponawiać kampanie skierowane do osób niezaszczepionych we wszystkich grupach wiekowych objętych szczepieniem oraz ukierunkowane krajowe strategie przeciwdziałania uchylaniu się od szczepień;
- państwa członkowskie powinny szybko wdrożyć akcję podawania dawek przypominających, aby utrzymać wysoki poziom ochrony przed wirusem, w tym przed wariantem omikron, począwszy od grup najbardziej narażonych;
- agencje UE powinny zapewnić szybką dostępność niezbędnych wytycznych naukowych;
- Komisja zwiększy wysiłki na rzecz produkcji, zatwierdzania i wspólnego zamówień środków terapeutycznych przeciwko COVID-19;
- do końca 2021 r. Parlament Europejski i Rada powinny przyjąć wnioski Europejskiej Unii Zdrowotnej i rozporządzenie kryzysowe HERA;
- państwa członkowskie powinny wprowadzić ukierunkowane i proporcjonalne środki ostrożności i restrykcje służące ograniczeniu rozprzestrzeniania się wirusa, ratowaniu życia i zmniejszeniu obciążenia systemów służby zdrowia. Należy zapewnić pełną koordynację na szczeblu UE. Pojawienie się wariantu omikron oznacza, że pod koniec roku należy zwrócić szczególną uwagę na stosowanie konkretnych środków dotyczących kontaktów oraz na informowanie o takich środkach;
- państwa członkowskie powinny wdrożyć zmienione podejście do swobodnego przemieszczania się ze standardowym dziewięciomiesięcznym okresem ważności na podstawie unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID;
- UE i państwa członkowskie powinny przyspieszyć wysiłki Drużyny Europy w zakresie dzielenia się szczepionkami, aby osiągnąć docelowy globalny wskaźnik wszczepienia wynoszący 70% w 2022 r., uzgodniony na szczycie G-20 w październiku 2021 r., oraz wspierać budowanie zdolności w zakresie sekwencjonowania, testowania i szczepień. UE powinna również zająć jasne stanowisko w kwestii dalszych działań na rzecz zapewnienia silniejszej, bardziej sprawiedliwej i przyspieszonej globalnej architektury zdrowotnej.
Przewodnicząca zwróciła się do prof. Petera Piota z propozycją objęcia stanowiska głównego doradcy naukowego Komisji ds. epidemii w ramach jego obecnych uprawnień.
Kontekst
Unijna strategia dotycząca szczepionek pozostaje podstawowym narzędziem UE mającym na celu zakończenie pandemii poprzez zapobieganie przenoszeniu wirusa oraz zmniejszenie współczynnika hospitalizacji i liczby zgonów spowodowanych tą chorobą. Jej uzupełnieniem jest unijna strategia na rzecz środków terapeutycznych przeciwko COVID. Stanowią one elementy silnej Europejskiej Unii Zdrowotnej, zakładającej skoordynowane działania UE zmierzające do lepszej ochrony zdrowia naszych obywateli, wyposażenie UE i państw członkowskich w narzędzia pozwalające na lepsze przygotowanie się na przyszłe pandemie i skuteczniejsze im przeciwdziałanie oraz poprawę odporności europejskich systemów służby zdrowia.
