Lasy są niezbędnym sprzymierzeńcem w walce ze zmianą klimatu i utratą różnorodności biologicznej: pełnią funkcję pochłaniaczy dwutlenku węgla i ograniczają skutki zmiany klimatu, na przykład poprzez chłodzenie miast, ochronę przed dużymi powodziami i ograniczanie skutków susz. Lasy są cennymi ekosystemami obejmującymi znaczną część europejskiej różnorodności biologicznej, a ich usługi ekosystemowe przyczyniają się do naszego zdrowia i dobrostanu poprzez regulację wody, dostarczanie żywności, leków i surowców, zapobieganie klęskom żywiołowym i ograniczanie ich skutków, stabilizację gleby i kontrolę erozji oraz oczyszczanie powietrza i wody. Lasy są miejscem rekreacji, wypoczynku i nauki, a także źródłem utrzymania. Nowa strategia leśna UE 2030 jest jedną z inicjatyw przewodnich Europejskiego Zielonego Ładu, która opiera się na unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 i obejmuje wszystkie różnorodne funkcje lasów. Strategia ta przyczyni się do osiągnięcia unijnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 55 proc. w 2030 r. i neutralności klimatycznej w 2050 r., a także realizacji zobowiązania UE do zwiększenia pochłaniania gazów cieplarnianych przez naturalne pochłaniacze zgodnie z prawem o klimacie.
W strategii określono wizję i konkretne działania na rzecz zwiększenia ilości i poprawy jakości lasów w UE oraz poprawy ich ochrony, odbudowy i odporności. Jej celem jest dostosowanie europejskich lasów do nowych warunków, ekstremalnych zjawisk pogodowych i dużej niepewności spowodowanej zmianą klimatu. Jest to warunek wstępny, aby lasy mogły nadal spełniać swoje funkcje społeczno-gospodarcze oraz aby stworzyć dynamiczne obszary wiejskie i prosperujące społeczności wiejskie.
Promowanie najbardziej przyjaznych dla różnorodności biologicznej i klimatu praktyk gospodarki leśnej będzie się odbywać równolegle i w synergii ze wspieraniem silnej i zrównoważonej biogospodarki opartej na leśnictwie. Z przemysłem drzewnym związanych jest 20 proc. przedsiębiorstw produkcyjnych w całej UE, zapewniając 3,6 mln miejsc pracy, a jego roczne obroty wynoszą 640 mld euro. W strategii wzywa się do optymalnego wykorzystania drewna zgodnie z zasadą podejścia kaskadowego i priorytetowo traktuje się produkty drzewne, które mogą zastąpić ich odpowiedniki oparte na paliwach kopalnych, ze szczególnym uwzględnieniem trwałych produktów drzewnych. Jej celem jest również pobudzenie gospodarki leśnej niezwiązanej z drewnem, w tym ekoturystyki.
Strategia potwierdza potrzebę i zobowiązanie do ścisłej ochrony ostatnich lasów pierwotnych i starodrzewów w UE. Chociaż obejmuje to jedynie niewielką część lasów w UE, pomoże to zachować dla przyszłych pokoleń główne rezerwuary różnorodności biologicznej i ważne zasoby węgla. Strategia określa również działania mające na celu wzmocnienie koncepcji zrównoważonej gospodarki leśnej w aspektach związanych z klimatem i różnorodnością biologiczną, promuje praktyki gospodarki leśnej najbardziej przyjazne dla klimatu i różnorodności biologicznej, a także przewiduje ustanowienie w przyszłym unijnym akcie prawnym o odbudowie przyrody zapowiedzianym w unijnej strategii na rzecz bioróżnorodności 2030 wiążących celów w zakresie odbudowy przyrody dla lasów.
Strategia przewiduje również rozwój systemów płatności dla właścicieli i zarządców lasów za świadczenie usług ekosystemowych, polegających np. na zachowaniu części lasów w stanie nienaruszonym. Wzywa się w niej państwa członkowskie do ustanowienia, między innymi, w ramach wspólnej polityki rolnej (WPR), dla właścicieli i zarządców lasów systemów płatności za usługi ekosystemowe w celu pokrycia kosztów i utraconych dochodów. Wzywa się w niej również państwa członkowskie do przyspieszenia wprowadzania upraw sprzyjających pochłanianiu dwutlenku węgla przez glebę, na przykład za pośrednictwem ekoprogramów WPR dotyczących systemów rolno-leśnych lub interwencji na rzecz rozwoju obszarów wiejskich. Specjalna inicjatywa w zakresie upraw sprzyjających pochłanianiu dwutlenku węgla przez glebę zapowiedziana w strategii „Od pola do stołu” i która ma zostać przedstawiona przez Komisję pod koniec 2021 r., będzie nadal promować nowy ekologiczny model biznesowy, nagradzający zarządców gruntów, w tym zarządców i właścicieli lasów, za stosowanie przyjaznych dla klimatu i środowiska praktyk, w oparciu o płynące z nich korzyści dla klimatu. W ścisłej współpracy z państwami członkowskimi i zainteresowanymi stronami w dziedzinie leśnictwa opracowane zostaną wytyczne dotyczące praktyk leśnych bliższych naturze, a ich wdrażanie będzie promowane poprzez dobrowolny system certyfikacji.
Zaproponowano również szereg innych czynników wspomagających, począwszy od badań i szkoleń, a skończywszy na poradnictwie i usługach doradczych. Stworzą one odpowiednie warunki do poprawy stanu lasów w UE. Ponadto zaktualizowana struktura zarządzania lasami stworzy dla państw członkowskich, właścicieli i zarządców lasów, przemysłu, środowiska akademickiego i społeczeństwa obywatelskiego bardziej integracyjną przestrzeń do dyskusji na temat przyszłości lasów w UE i pomoże w utrzymaniu tych cennych zasobów dla przyszłych pokoleń.
Strategii towarzyszy plan działania przewidujący zasadzenie co najmniej 3 mld dodatkowych drzew w UE do 2030 r., przy pełnym poszanowaniu zasad ekologicznych.
Aby uzyskać pełny i porównywalny obraz stanu, ewolucji i przewidywanego przyszłego rozwoju lasów w UE, w strategii leśnej zapowiedziano wniosek ustawodawczy dotyczący obserwacji, sprawozdawczości i gromadzenia danych dotyczących lasów w UE. Zharmonizowane system gromadzenia danych na szczeblu UE w połączeniu z planowaniem strategicznym na szczeblu państw członkowskich ma zasadnicze znaczenie dla zapewnienia, by lasy mogły spełniać różnorodne funkcje związane z klimatem, różnorodnością biologiczną i gospodarką, zgodnie z ustaleniami na szczeblu UE.
Wreszcie Komisja wzmacnia działania w zakresie egzekwowania prawa, aby zapewnić stosowanie przez państwa członkowskie prawa UE w zakresie ochrony lasów i wprowadzania drewna do obrotu.
Jaki jest stan lasów w UE?
Obecnie 43,5 proc. gruntów w UE – blisko 182 mln hektarów stanowią lasy i inne grunty zalesione. Chociaż wiele luk w danych wciąż wymaga uzupełnienia, jest oczywiste, że europejskie lasy znajdują się pod coraz większą presją, częściowo w wyniku procesów naturalnych, ale również z powodu intensywnej działalności i presji człowieka, w tym popytu na biomasę, zmiany klimatu, zanieczyszczenia powietrza i wody, niekontrolowanego rozrastania się miast, fragmentacji krajobrazu oraz utraty siedlisk i różnorodności biologicznej. W ostatnich dziesięcioleciach powierzchnia lasów zwiększyła się dzięki naturalnym procesom, zalesianiu, zrównoważonemu zarządzaniu i aktywnej odbudowie, ale jednocześnie przyspieszyła utrata pokrywy drzewnej i stan ochrony lasów jest zły, co dotyczy także 27% obszaru leśnego UE, który jest chroniony i powinien być najzdrowszy.
Szczególnie poważnym czynnikiem ryzyka dla lasów europejskich i światowych jest zmiana klimatu. Globalne ocieplenie jest już wystarczająco silne, aby wywołać zmiany w siedliskach leśnych, a duże obszary leśne w UE zostały dotknięte w ostatnich latach bezprecedensowymi plagami kornika, dotkliwymi suszami i nowymi typami pożarów. Oczekuje się, że sytuacja ta pogorszy się i zwiększy ryzyko dla świadczenia innych ważnych usług ekosystemów leśnych.
Powoduje to pilną potrzebę odwrócenia negatywnych tendencji i przyjęcia nowatorskich i bardziej przyjaznych różnorodności biologicznej praktyk w zakresie gospodarki leśnej, zalesiania i odtwarzania lasów, które wzmacniają ich odporność i przystosowują je do zmiany klimatu. Należy również zadbać o to, by dostawy drewna odbywały się w synergii z poprawą stanu ochrony lasów europejskich i światowych. Nie należy wykorzystywać drewna o wysokiej wartości ekologicznej, a oparta na drewnie biogospodarka powinna funkcjonować według zasad zrównoważonego rozwoju, zachowując zgodność z unijnymi celami klimatycznymi na lata 2030 i 2050 oraz celami w zakresie różnorodności biologicznej.
Czy strategia ograniczy pozyskiwanie drewna z lasów w UE?
Celem strategii jest zapewnienie, aby w nadchodzących dziesięcioleciach lasy w UE rosły, były zdrowe i odporne. Strategia ma na celu zapewnienie optymalnego wykorzystania drewna, zgodnie z zasadą kaskadową, pozyskiwania drewna w granicach zrównoważonego rozwoju oraz przestrzegania wymogów europejskiego prawa o klimacie i realizowania celów zmierzających do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 r., uzgodnionych przez wszystkie państwa członkowskie UE. Jest oczywiste, że w świetle unijnych celów klimatycznych na lata 2030 i 2050 drewno nie jest zasobem nieograniczonym, a państwa członkowskie muszą to uwzględnić. Jak wskazano w ostatnich badaniach naukowych, do 2050 r. potencjalne dodatkowe korzyści wynikające z pozyskanych produktów drzewnych i zastępowania materiałów prawdopodobnie nie zrekompensują zmniejszenia pochłaniania netto lasów związanego ze zwiększonym pozyskiwaniem drewna. Państwa członkowskie powinny zwracać uwagę na to ryzyko, za które ponoszą odpowiedzialność na mocy odpowiedniego obowiązującego prawodawstwa.
W jaki sposób Komisja zapewni zasadzenie dodatkowych 3 mld drzew?
Sadzenie i uprawa dodatkowych drzew musi odbywać się z pełnym poszanowaniem zasad ekologicznych sprzyjających różnorodności biologicznej oraz z uwzględnieniem przyszłych warunków klimatycznych. Oznacza to, że właściwe drzewo musi być sadzone w odpowiednim miejscu i we właściwym celu w lasach, na obszarach rolno-leśnych i miejskich. Zobowiązanie do zasadzenia 3 mld drzew zostanie zrealizowane w ramach długoterminowego systemu planowania i monitorowania zapewniającego nie tylko zasadzenie drzew, ale również umożliwienie im wzrostu w czasie i rozwoju w zmieniającym się klimacie. Rolą Komisji będzie ułatwianie, motywowanie, liczenie i monitorowanie postępów.
Realizacja zobowiązania będzie w dużej mierze zależeć od inicjatyw oddolnych. Do udziału w tej inicjatywie zachęca się osoby fizyczne, stowarzyszenia, przedsiębiorstwa i organy publiczne, takie jak miasta i regiony. Łącząc ją z innymi istotnymi inicjatywami, takimi jak pakt na rzecz klimatu czy koalicja na rzecz edukacji dla klimatu, Komisja będzie promować to zobowiązanie i mobilizować obywateli i szkoły. Plan działania dotyczący 3 mld drzew określa warunki, jakie muszą być spełnione, aby drzewa były liczone jako dodatkowe.
Niektóre unijne mechanizmy finansowania, takie jak program LIFE, fundusze polityki spójności i Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich zostaną udostępnione do współfinansowania sadzonek, kosztów siły roboczej związanych z sadzeniem, przygotowaniem gruntu i pielęgnacją. Ważną rolę odegra również finansowanie przez sektor prywatny. Program „Horyzont Europa” wesprze tę inicjatywę poprzez poszerzanie wiedzy naukowej na temat odbudowy lasów, zalesiania i ponownego zalesiania.
Europejczycy będą mogli śledzić postępy i monitorować sadzenie drzew za pośrednictwem strony internetowej i interaktywnej mapy internetowej ze zintegrowanym licznikiem „Map-My-Tree” opracowanym przez Komisję we współpracy z Europejską Agencją Środowiska.
W jaki sposób strategia będzie wspierać leśników i właścicieli lasów?
Prywatni właściciele i zarządcy lasów, zwłaszcza małych gospodarstw, często są bezpośrednio uzależnieni od lasów jako źródła utrzymania. Inne korzyści, zwłaszcza świadczenie usług ekosystemowych, są nagradzane rzadko lub wcale. To musi się zmienić. Szacunkowa wartość wszystkich zebranych produktów niedrzewnych w Europie wynosi 19,5 mld euro rocznie i ma znaczny potencjał wzrostu.
Właściciele i zarządcy lasów potrzebują bodźców i zachęt finansowych, aby móc świadczyć usługi ekosystemowe również poprzez ochronę i odbudowę lasów oraz zwiększyć odporność swoich lasów poprzez przyjęcie praktyk gospodarki leśnej najbardziej przyjaznych dla klimatu i różnorodności biologicznej. Jest to szczególnie ważne w częściach Europy, które zostały dotknięte skutkami zmiany klimatu wcześniej i bardziej niż przewidywano, i gdzie obszary wiejskie ucierpiały z powodu utraty dochodów, źródeł utrzymania, a nawet życia w wyniku katastrof leśnych.
Nowa WPR (na lata 2023–2027) zapewnia większą elastyczność przy opracowywaniu interwencji związanych z lasami zgodnie z krajowymi potrzebami i specyfiką, a także ogranicza biurokrację, przy jednoczesnym powiązaniu i zapewnieniu synergicznego podejścia między Europejskim Zielonym Ładem, krajowymi politykami leśnymi oraz prawodawstwem UE w dziedzinie środowiska i klimatu. Zalecenia dla państw członkowskich dotyczące planów strategicznych WPR na lata 2023–2027 zachęcają do należytego uwzględnienia lasów. Ponadto w strategii leśnej wzywa się państwa członkowskie do ustanowienia między innymi w ramach WPR systemów płatności za usługi ekosystemowe dla właścicieli i zarządzających lasami oraz do przyspieszenia wprowadzania upraw sprzyjających pochłanianiu dwutlenku węgla przez glebę, za pomocą tego i innych instrumentów publicznych.
W strategii przewidziano również szkolenia przez całe życie i doradztwo, aby wspierać leśników w ich wysiłkach na rzecz osiągnięcia zrównoważonej gospodarki leśnej i dostosowania lasów do zmiany klimatu. Komisja proponuje identyfikację i grupowanie podstawowych umiejętności związanych z leśnictwem i zamierza uruchomić programy szkoleniowe w celu dopasowania popytu na pracę do podaży.
Ponadto Komisja będzie współpracować z państwami członkowskimi nad zwiększeniem roli leśnictwa w europejskim partnerstwie innowacyjnym-AGRI. Celem będzie przyspieszenie wdrażania innowacji, promowanie wymiany wiedzy, współpracy, edukacji, szkoleń i doradztwa w zakresie wspierania praktyk zrównoważonej gospodarki leśnej oraz uwolnienie społeczno-gospodarczego i środowiskowego potencjału lasów na obszarach wiejskich.
Misja badawcza w ramach programu „Horyzont Europa” w dziedzinie zdrowia gleby i żywności będzie potężnym narzędziem wspierania solidnej i dostosowanej do warunków lokalnych odbudowy lasów i rekultywacji gleb.
Jaka jest rola biogospodarki w strategii leśnej?
Zrównoważone drewno surowe oraz materiały i produkty niedrzewne mają kluczowe znaczenie dla przejścia UE na zrównoważoną gospodarkę neutralną dla klimatu. Strategia leśna ma na celu pobudzenie całej zrównoważonej biogospodarki leśnej, aby działała w synergii z ambitnymi celami UE w zakresie klimatu i różnorodności biologicznej.
Jeśli chodzi o drewno, UE musi koncentrować się na produktach innowacyjnych i przejść od krótkotrwałego do długotrwałego użytkowania drewna. Im dłuższa żywotność produktu, tym lepiej dla łagodzenia zmiany klimatu, ponieważ dzięki zawartemu w nich węglowi produkty z drewna produkowane w sposób zrównoważony i trwałe produkty drzewne mogą przyczyniać się do wiązania dwutlenku węgla.
W szczególności sektor budowlany zapewnia ogromne możliwości wykorzystania większej ilości drewna i zastąpienia nim produktów opartych na paliwach kopalnych, tak aby nasze środowisko zbudowane stanowiło pochłaniacz dwutlenku węgla, dzięki zachowywaniu i ponownemu wykorzystywaniu drewna magazynującego węgiel. Nowa europejska inicjatywa Bauhaus zapewni wsparcie dla innowacyjnych projektów w zakresie budownictwa drewnianego. Ponadto Komisja opracuje plan działania do 2050 r. mający na celu ograniczenie emisji dwutlenku węgla w całym cyklu życia budynków, a także metodę wymiernego określania korzyści dla klimatu związanych z drewnianymi wyrobami budowlanymi i innymi materiałami budowlanymi.
Również produkty drewnopochodne o krótkim okresie życia mają do odegrania pewną rolę, zwłaszcza w zastępowaniu ich odpowiedników opartych na paliwach kopalnych. Drewno wykorzystywane do produkcji produktów o krótkim okresie życia oraz do produkcji energii powinno być jednak rodzajem drewna nieodpowiednim do materiałów i produktów trwałych oraz wtórnej biomasy drzewnej, takiej jak produkty uboczne tartaczne, pozostałości i materiały pochodzące z recyklingu.
Zgodnie z nowym planem działania UE dotyczącym gospodarki o obiegu zamkniętym zamiast zwiększania pozyskiwania drewna z lasów, priorytetem powinno być lepsze wykorzystywanie, ponowne wykorzystywanie i recykling wszystkich produktów drewnopochodnych. Zwiększenie obiegu zamkniętego produktów stwarza możliwość dłuższego utrzymywania wszystkich produktów drewnopochodnych rozmaitych zastosowań w gospodarce.
Obok biogospodarki leśnej opartej na drewnie strategia podkreśla znaczenie promowania biogospodarki innej niż oparta na drewnie, w tym rekreacji i ekoturystyki, aby zdywersyfikować dochody na obszarach wiejskich z korzyścią dla klimatu i różnorodności biologicznej.
Rosnąca wielofunkcyjna rola lasów w przechodzeniu do zrównoważonej i neutralnej dla klimatu przyszłości będzie wymagała rozwinięcia umiejętności. Potrzebni będą eksperci w zakresie ulepszonych praktyk zrównoważonej gospodarki leśnej i zalesiania, architekci, inżynierowie i projektanci, eksperci ds. żywności, specjaliści ds. danych, chemicy i animatorzy ekoturystyki. Stworzone zostaną narzędzia wspierające rozwój niezbędnych nowych umiejętności.
W jaki sposób w strategii zaproponowano poprawę monitorowania lasów i informacji o lasach w UE?
Istnieje ogólna potrzeba zapewnienia większej ilości lepszych i porównywalnych danych na temat europejskich lasów i sposobu zarządzania nimi. Nie istnieją obecnie żadne kompleksowe wymogi w zakresie sprawozdawczości, niewystarczające jest planowanie gospodarki leśnej, które w sposób skoordynowany uwzględniłoby wielofunkcyjność lasów w UE i dałoby jej kompleksowy obraz, zwłaszcza w odniesieniu do łagodzenia zmiany klimatu i przystosowania się do niej, stanu ekologicznego lasów, zapobiegania szkodom w lasach i ich kontroli oraz popytu na biomasę leśną i jej podaży do różnych celów społeczno-gospodarczych.
Obecnie z jednej strony państwa członkowskie zgodziły się, w tym w europejskim prawie klimatycznym, w dużym stopniu polegać na lasach i biogospodarce opartej na lasach w procesie przechodzenia UE na gospodarkę neutralną dla klimatu. Z drugiej strony istnieje kilka rozproszonych mechanizmów monitorowania i sprawozdawczości, ale brakuje ram strategicznych, które łączyłyby je i umożliwiałyby kompleksowe i wspólne z państwami członkowskimi działania, pokazujące, że UE jest na właściwej drodze i że lasy mogą faktycznie spełniać swoje wielorakie wymagania i funkcje.
Aby wyeliminować te luki i niedociągnięcia, Komisja zaproponuje unijne ramy prawne dotyczące obserwacji, sprawozdawczości i gromadzenia danych dotyczących lasów, które umożliwią wszechstronne porównanie ogólnego stanu, ewolucji i wykorzystania lasów i zasobów leśnych UE oraz zarządzania nimi. Ramy te będą wykorzystywać technologie teledetekcji i dane geoprzestrzenne zintegrowane z monitorowaniem naziemnym, co poprawi dokładność monitorowania, a także będą obejmować strategiczne plany na rzecz lasów, które zostaną opracowane przez właściwe organy krajowe lub, w stosownych przypadkach, regionalne, w oparciu o wspólną ogólną strukturę i elementy.
System informacji o lasach w Europie (FISE) jest obecnie jedynym punktem wprowadzania danych i informacji wspierających politykę leśną w Europie i już teraz pomaga monitorować europejskie lasy w oparciu o dane i informacje pochodzące z państw członkowskich UE i EOG. Nowe unijne ramy monitorowania lasów jeszcze bardziej wzmocnią FISE i będą opierać się na jej infrastrukturze.
W jaki sposób strategia zapewnia poszanowanie zasady pomocniczości?
Istnieje wyraźna równowaga kompetencji między UE a państwami członkowskimi w odniesieniu do lasów. UE posiada różnorodne kompetencje dzielone z państwami członkowskimi, które dotyczą lasów, w tym klimatu, środowiska i rolnictwa, które Unia wykonuje z poszanowaniem zasady pomocniczości. Trybunał Sprawiedliwości UE potwierdził już w 1999 r., że ochrona lasów wchodzi w zakres unijnej podstawy prawnej dotyczącej środowiska. Komisja skorzystała z tych uprawnień w odniesieniu do lasów i leśnictwa w kilku przypadkach, takich jak dyrektywa siedliskowa, rozporządzenie w sprawie drewna, rozporządzenie w sprawie użytkowania gruntów, zmiany użytkowania gruntów i leśnictwa w polityce klimatycznej oraz dyrektywie w sprawie odnawialnych źródeł energii.
Wykonując te kompetencje, Komisja ściśle współpracuje z właściwymi organami państw członkowskich i wszystkimi zainteresowanymi stronami, przy pełnym poszanowaniu zasady pomocniczości.
W jaki sposób zainteresowane strony zostały zaangażowane w opracowanie tej strategii?
Podczas przygotowywania strategii przeprowadzono wiele działań konsultacyjnych. Odbyły się konsultacje w sprawie planu działania i przeprowadzono otwarte konsultacje publiczne za pośrednictwem strony internetowej Komisji Europejskiej we wszystkich językach urzędowych UE, na które otrzymano ponad 19 tys. odpowiedzi. Przeprowadzono również ukierunkowane konsultacje z właściwymi organami państw członkowskich UE odpowiedzialnymi za leśnictwo, z branżami i przedsiębiorstwami związanymi z leśnictwem, organizacjami pozarządowymi, środowiskiem akademickim i organizacjami międzynarodowymi. Uwzględniono także ocenę obecnej strategii leśnej UE i innych strategii związanych z lasami (np. w dziedzinie różnorodności biologicznej i rozwoju obszarów wiejskich). Uwzględniono również odpowiedni wkład ze strony innych instytucji UE. Objęło to stosowne konkluzje Rady (np. w sprawie przeglądu strategii leśnej UE i nowej strategii na rzecz bioróżnorodności) oraz niedawne rezolucje Parlamentu Europejskiego w sprawie lasów.
Wyniki procesu konsultacji podsumowano w towarzyszącym strategii dokumencie roboczym służb Komisji.
Co robi Komisja, aby zapobiegać wylesianiu za granicą?
Komisja w pełni uznaje, że wyzwania związane z lasami mają z natury charakter globalny. Chociaż strategia ta koncentruje się na UE, Komisja pozostaje całkowicie zaangażowana we wdrażanie komunikatu z 2019 r. w sprawie ochrony i odtwarzania światowych lasów. W ramach jednego z podjętych zobowiązań Komisja pracuje obecnie nad nowym prawodawstwem mającym na celu przeciwdziałanie wylesianiu i degradacji lasów w wyniku działań UE, a wniosek powinien zostać przyjęty jeszcze w tym roku. Celem jest zapobieganie sprzedaży na rynku UE produktów i towarów powodujących wylesianie.
Profesor Zbigniew Witkowski Reageren
There is a lot of words and no data or strategic prognoses.
Subsidiary, from the UE point of wiew, means – in my opinion – new laws and restrictions foreconomy in forestry without any subsidies for adjustment of forest gobernance in particular countries. Educational programs is not enough.
IN EU there is complete lack of albedo programs. Forestsare diversein lbedo. It means that ie. coniferforests re less usefull in lobering thelocal temperature than the broadleaf ones.