Gent Sejko, prezes Banku Albanii, wygłosił niedawno przemówienie na konferencji pt. „New normal: Challenges & Opportunities” na Europejskim Uniwersytecie w Tiranie w dniu 30 kwietnia 2021 r. „Z wielką przyjemnością prezentuję obrady podczas danej konferencji na temat „nowej normalności”. Temat ten jest zarówno wyłaniającym się, jak i nierozwiązanym problemem bieżącej debaty ekonomicznej. Razem: ustanawiający prawo; naukowcy; i operatorzy z sektora prywatnego są świadomi, że w świecie po pandemii nadchodzi nowa rzeczywistość. „Jakie byłyby kontury tej nowej rzeczywistości?”; „Jakie wyzwania i możliwości stoją przed sektorem prywatnym?” oraz „Jakie będą cele i instrumenty polityki pieniężnej”. Na te pytania wciąż brakuje wyczerpującej odpowiedzi.”
„Z tego powodu chciałbym podziękować Europejskiemu Uniwersytetowi w Tiranie za wybranie tego niezwykle ważnego tematu. Europejski Uniwersytet w Tiranie to centrum wiedzy, które udało się umieścić w centrum: edukacji; dyskusja naukowa; i doskonalenie innowacji. Dziś przejawia utrwalony profil w debacie akademickiej.
Próbując podsumować opinię Banku Albanii na wybrany temat, w swoim wystąpieniu poruszę trzy kwestie szczegółowe: Po pierwsze, pokrótce przedstawię wpływ pandemii na gospodarkę Albanii oraz działania podjęte przez Bank Albanii. zminimalizować jego skutki. Następnie skupię się na akademickiej dyskusji o „nowej normalności”. Na koniec chciałbym podkreślić rolę, która ma instytucjonalną elastyczność i siłę do zmiany, jako instrument dostosowania nowych paradygmatów i przyjęcia najlepszych praktyk w kształtowaniu polityki.”
Bank Albanii – w obliczu wyzwań pandemii Covid-19
„Pandemia Covid-19 i środki zapobiegawcze podjęte w celu ochrony zdrowia publicznego wywołały bezprecedensowy kryzys gospodarczy w Albanii i na całym świecie. Wzrost niepewności i wywołane ograniczenie mobilności towarów, usług i obywateli w Albanii doprowadziły do skurczenia się gospodarki o 3,3% i utraty 40 000 miejsc pracy w 2020 r. Ponadto pandemia spowodowała problemy gospodarcze, zarówno poziomy makro i mikro oraz przetestowały odporność podstaw albańskiej gospodarki i społeczeństwa.
Odpowiedź władz Albanii, podobnie jak na całym świecie, była szybka i bezprecedensowa. Bank Albanii interweniował za pomocą pakietu środków monetarnych i finansowych. Środki te miały na celu ograniczenie krótkoterminowych skutków pandemii i zabezpieczenie zdolności produkcyjnych oraz stabilności gospodarczej i finansowej Albanii. Są to dwa niezbędne warunki wstępne szybkiego, trwałego i trwałego rozwoju kraju.”
W tym kontekście Bank Albanii:
- Obniżył stopę procentową do historycznie niskiego poziomu 0,5% w marcu 2020 r. I ustanowił niezbędne warunki operacyjne, aby zapewnić bankom wystarczającą płynność;
- Zapewnił niezbędne ulgi regulacyjne i poinstruował banki, aby pomagały przedsiębiorstwom i gospodarstwom domowym w trudnej sytuacji poprzez ustanowienie krótkoterminowego moratorium na raty kredytowe, a także w formie ukierunkowanej restrukturyzacji kredytu;
- Przejściowo przepadły prowizje stosowane przez banki z tytułu korzystania z elektronicznych platform płatniczych oraz opłaty pobierane od kosztów transakcji międzybankowych dla systemów płatniczych AIPS i AECH obsługiwanych przez BoA;
- Na koniec zawiesiliśmy podział zysku banków komercyjnych za 2020 rok, aby umożliwić utrzymanie adekwatności kapitałowej systemu bankowego.
„Działania stymulacyjne podjęte przez Bank Albanii były skoordynowane ze zwiększonym bodźcem fiskalnym. Bodźce fiskalne miały postać ulg podatkowych i bezpośrednich transferów do gospodarstw domowych i przedsiębiorstw, na których dochody wpłynęło zamknięcie działalności oraz w postaci państwowych gwarancji kredytów dla przedsiębiorstw, mających na celu zminimalizowanie negatywnego wpływu dochodów i zachowanie płynnej pozycji w swoich bilansach.
Symulowanie polityki makroekonomicznej pomogło w ograniczeniu wpływu pandemii na sektor rzeczywisty i finansowy Albanii oraz pozwoliło na bezkompromisową ochronę stabilności makroekonomicznej. Kryzys gospodarczy, spadek zatrudnienia i szkoda w bilansach finansowych przedsiębiorstw okazały się niższe od naszych początkowych prognoz.
Sektor bankowy nadal jest dobrze skapitalizowany, płynny i rentowny. Premie za ryzyko i stopy procentowe na rynku finansowym pozostają na niskim poziomie, wspierając kredytowanie gospodarki, w odpowiedzi na jej zapotrzebowanie na kapitał obrotowy, konsumpcję i inwestycje. W szczególności wskaźnik kredytów zagrożonych pozostaje na niskim poziomie pomimo pogorszenia koniunktury w gospodarce w ujęciu cyklicznym, pokazując korzyści płynące z procesu konsolidacji sektora bankowego oraz korzyści wynikające z ciągłego doskonalenia ram regulacyjnych i nadzorczych.
Podjęte strategie symulacyjne pomogły w ograniczeniu ryzyka w krótkim okresie, ale nie mogą uwzględniać zmian strukturalnych, które są obserwowane od czasów obecnych lub które są bezpośrednio związane z pandemią. Oczekuje się, że „nowa normalność” będzie kierować potrzebą dostosowania sektora prywatnego i ponownego przemyślenia paradygmatów instytucjonalnych rządów.”
Wyzwania przyszłości
„Oczekuje się, że instytucje decyzyjne zmierzą się ze złożonymi wyzwaniami strukturalnymi, które zadecydują o kształcie i treści nowej rzeczywistości w niezbyt odległej przyszłości. Narastanie barier w handlu międzynarodowym, starzenie się populacji, migracja międzynarodowa, spadek innowacyjności, globalne ocieplenie, wzrost nierówności i narastające napięcia społeczne to krytyczne kwestie globalne.
W odpowiedzi władze publiczne powinny niezwłocznie zaangażować się w skoordynowane reformy strukturalne – między innymi – wzmacniające innowacyjność i realokację źródeł między sektorami gospodarki, wolny handel, stabilność systemu emerytalnego i utrzymanie konsensusu społecznego. Ponadto „nowa normalność” wymagałaby ostrożnościowej koordynacji polityk publicznych w celu osiągnięcia optymalnej równowagi między wzrostem gospodarczym a stabilnością gospodarczą, monetarną i finansową.
Pozwolę sobie nieco bardziej rozwinąć tę kwestię. Światowy kryzys finansowy i pandemia ponownie zwróciły uwagę na nieodzowną rolę polityki fiskalnej: instrumentu stabilizacji gospodarki i łagodzenia kryzysów. Oczekuje się, że lekcja ta będzie istotna – zarówno w perspektywie średnioterminowej, jak i długoterminowej – torując drogę do bardziej aktywnej roli polityki fiskalnej w przyszłości. Niemniej jednak w żadnym wypadku nie powininna pomijać potrzeby zachowania stabilności fiskalnej. Wręcz przeciwnie, stabilność fiskalna pozostaje warunkiem wstępnym długoterminowego wzrostu i umożliwia stworzenie niezbędnych przesłanek do amortyzacji wstrząsów.
W obszarze bankowości centralnej „Nowa normalność” będzie nadal charakteryzować się bardziej płaską krzywą Phillipsa, gdzie płace, zatrudnienie lub wzrost gospodarczy będą nadal miały słaby związek z inflacją. Nadal będą występować wyzwania związane z utrzymaniem stabilności cen. To dyktuje potrzebę usprawnienia mechanizmu transmisji polityki pieniężnej, czyniąc nieodzownym badanie niekonwencjonalnych instrumentów jako wykonalnych i wartościowych alternatyw dla zarządzania przyszłymi wstrząsami.
Wszystkie te wyzwania pociągają za sobą potrzebę zwiększenia elastyczności instytucji publicznych, dzięki czemu będą one bardziej zdolne do ewolucji, dostosowywania się do zmian wokół nich i pobudzania innowacyjności. W tym kontekście jestem dumny, że Bank Albanii zawsze był i pozostaje liderem zmian.”
Bank Albanii – ewoluująca instytucja
„W całej historii transformacji Bank Albanii wykazał się zdolnością do zmiany i przyjęcia lepszych współczesnych i najskuteczniejszych praktyk.
Charakter i funkcje instytucji uległy zasadniczej zmianie w 1992 r., Kiedy gospodarka albańska rozpoczęła proces transformacji w kierunku gospodarki wolnorynkowej. W krótkim okresie czasu i przy braku dziedzictwa instytucjonalnego Bankowi Albanii udało się ustalić zarysy niezależnej polityki pieniężnej, będąc uprawnionym wobec płynnego kursu walutowego, regulować i nadzorować sektor bankowości prywatnej funkcjonujący na zasadach rynkowych.
Jakościowa transformacja Banku Albanii w kierunku nowoczesnego banku centralnego rozwinęła się dalej wraz z przyjęciem nowej ustawy o Banku Albanii w 1997 r., Która określa główny cel „osiągnięcia i utrzymania stabilności cen”. Ustawa określa sposób podejmowania decyzji oraz niezależność finansową i operacyjną banku centralnego w dążeniu do jego celów, zgodnie z najlepszymi praktykami międzynarodowymi. Ponadto budujące jest to, że ta instytucjonalna niezależność cieszy się szerokim konsensusem społecznym.
W ciągu tych lat transformacji nasza polityka pieniężna odnotowała znaczący postęp w kierunku: opracowania ram teoretycznych; budowanie uzupełnienia naszej wiedzy badaniami empirycznymi; doskonalenie narzędzi do jego realizacji; oraz przejrzystą komunikację z opinią publiczną. Od 2015 roku formalnie przyjęliśmy „reżim celu inflacyjnego”. System ten zapewnia odpowiednie bodźce, dyscyplinę i elastyczność w celu maksymalizacji długoterminowego dobrobytu społecznego.
Równolegle z ewolucją polityki pieniężnej Bank Albanii od lat opiera się na nowoczesnych i skutecznych regulacyjnych ramach bankowych, zgodnie z najlepszymi praktykami międzynarodowymi. Od czasu do czasu wdrażamy standardy regulacyjne zawarte w Bazylei I, II i III. Następnie pomogliśmy w utworzeniu albańskiej agencji gwarantowania depozytów (ADISA) i ram restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji. Te dwa elementy są kluczowe dla stabilności systemu finansowego. Ponadto współpracowaliśmy wraz z innymi organami publicznymi, w sprawie opracowania kompletnej architektury nadzorczej i regulacyjnej. W tym kontekście chciałbym wspomnieć o utworzeniu Urzędu Nadzoru Finansowego (FSA) oraz Grupy Doradczej ds. Stabilności Finansowej (FSAG).
W świetle takiego historycznego tła rozwoju i ewolucji Bank Albanii okazał się instytucją, która może być dostosowywana i zmieniana, aby nadążać za duchem czasu. Równolegle stopniowa, przemyślana i do pewnego stopnia konserwatywna ewolucja zawsze była ważna dla Banku Albanii, mającego na celu przyjęcie najlepszych, odpornych na czas doświadczeń międzynarodowych. Myślę, że te dwie cechy rozwojowe dają odpowiednie gwarancje, że będziemy wiedzieć, jak stawić czoła wyzwaniom „nowej normalności”.”
Źródło: BIS
